مقایسه بانکداری سیار و اینترنتی
2-4-2- پرداخت از طریق موبایل(M-Payment)
اصولا شالوده اصلی هر نوع بانکداری، پرداخت و روشهای مختلف آن میباشد. برای پرداخت سیار نیز در دنیای تجارت تعاریف متعددی ارائه شده است اما شاید بتوان یکی از روشنترین تعاریف را مربوط به Mobile Payment Forum[1] دانست:
ایجاد امکان تبادل ارزش مالی یک کالا یا خدمت با بکارگیری یک دستگاه سیار توسط طرفین معامله که این دستگاه سیار میتواند شامل بازه وسیعی از ابزارهای سیار مانند تلفن همراه، دستیار دیجیتال شخصی(PDA)، کامپیوترهای جیبی و … باشد]56[.
پرداخت سیار را میتوان به دو گروه تقسیم بندی کرد]55[:
- نقاط فروش مجازی که از طریق تلفن موبایل و برخط انجام می گیرد و فناوری بکار رفته در آن شامل پیام کوتاه(SMS)، فناوری WAP، چیپ[2]، اینترنت سیار و کانال صوتی میباشد.
- نقاط فروش واقعی که مربوط به خریدهای محلی کالا و خدمات نظیر پرداخت صورتحسابها یا خرید کالا از دستگاههای خودکار فروش میباشد. فناوریهای استفاده شده شامل بلوتوث[3]، مادون قرمز[4] و شناسایی خودکار امواج رادیویی[5](RFID) میباشد.
بررسی‌ها نشان میدهد که ۱۵۸٫۱ میلیون کاربر موبایل در سراسر جهان در سال۲۰۱۱ پرداخت‌های مالی خود را از طریق موبایل انجام دادهاند که بر این اساس، پیش‌بینی شده است که این تعداد تا پایان سال۲۰۱۶ به یک میلیارد نفر برسد. با این وجود تعداد مشترکان موبایل مجهز به فناوری ارتباط حوزه نزدیک(NFC)[6] در سال گذشته میلادی نیز برابر با ۱۲۹٫۱ میلیون نفر تخمین زده شده است که تا پایان سال۲۰۱۶ به حدود ۱٫۲میلیارد نفر افزایش می‌یابد. در واقع میتوان گفت که افزایش سرویس‌های پرداخت از طریق ابزارهای فناوری همچون موبایل درسال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ در اقتصادهای توسعهیافته و نیز کشورهای دارای اقتصادهای در حال توسعه نقش مهمی ایفا خواهد کرد. در همین حال پیش‌بینی شده است تا انتهای سال۲۰۱۶ میلادی حجم تراکنش پرداخت موبایل از ۱۵٫۳درصد در سال ۲۰۱۱ به ۴۰٫۸ درصد برسد و حتی نتایج تحقیقات نشان میدهد که پرداخت موبایل تا سال۲۰۱۵ با رشد ۴۰ درصدی کاربران مواجه شود]57[.
نتایج بررسی‌های موسسه تحقیقاتی ژوپیتر(Jupiter Research) نیز نشان میدهد که بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ ارزش کل پرداخت‌های موبایل در سطح جهانی از ۱۰۰ میلیون دلار آمریکا به ۲۰۰ میلیون دلار آمریکا افزایش خواهد یافت]57[.
همچنین تحلیلگران موسسه تحقیقاتی گارتنر نیز در گزارش سالانه خود نشان دادهاند که حجم جهانی پرداخت موبایل با ۷۵٫۹ درصد رشد از ۴۸٫۹ میلیارد دلار در سال۲۰۱۰ به ۸۶٫۱ میلیارد دلار در سال۲۰۱۱ رسیده است. براین اساس WAP همچنان به‌عنوان یک فناوری مطلوب در توسعه بازار پرداخت موبایلی است به‌طوریکه در سال۲۰۱۱ حدود ۹۰ درصد از تمام کسب وکارهای موبایل در آمریکای شمالی و حدود ۷۰ درصد از آن در منطقه اروپای‌غربی در انحصار WAP بوده است]57[.
2-4-3- مزایای بانکداری سیار
برخی از مزایای بانکداری سیار عبارتند از]55[:
- ضریب نفوذ بالا و رشد تصاعدی کاربران تجهیزات موبایل در ردههای مختلف سنی، علمی، اقتصادی و فرهنگی.
- امکان دستیابی در هر مکان جغرافیایی و در هر زمان از شبانه روز به خدمات بانکداری سیار.
- افزایش بهرهگیری با ایجاد بسترهای ارتباطی لازم برای انتقال اطلاعات و انجام تراکنشهای مالی سریع و دائمی در نسلهای G5 و G3 تلفنهای همراه و امروزه با پیشنهادهای جدیدتر در نسل چهارم آن(G4) که انقلابی در سرعت انتقال اطلاعات میباشد.
- کاهش بودجههای زمانی و مالی راهاندازی بانکداری سیار(به عنوان مثال، راهاندازی یک بانک الکترونیکی بر مبنای پرداخت سیار، درکمتر از شش ماه و با سرمایهای بالغ بر یک میلیون دلار امکان پذیر میباشد).
- عدم نیاز به شعب متعدد در مناطق مختلف.
- کاهش هزینههای بانکی(ازجمله مدیریتی و پرسنلی) و در مقابل افزایش سود مشتریان این گروه از بانکها.
- کاملا شخصی بودن و همراه همیشگی. برخلاف رایانهها که گاهی به صورت مشترک استفاده میشوند، ابزارهای موبایلی کاملا جنبه شخصی دارد و فقط توسط یک نفر استفاده میشود. این موضوع قابلیت رهگیری، شناسایی و تصدیق هویت را در بانکداری سیار افزایش میدهد. از طرفی اکثر مردم عادت دارند که ابزارهای موبایلی خود را همیشه همراه خود داشته باشند و به همین جهت از وجود امکانات اضافی در آن از جمله امکان پرداخت مالی استقبال میکنند.
- کاهش هزینه مسافرتهای درون شهری و نیز کاهش آلودگی هوا و ترافیک.
- امکان مدیریت ارتباط با مشتری بصورت آنی: ارسال پیشنهادات مناسبی از خدمات بانکی و تسهیلات برای خرید کالا به صورت پیام به دستگاه موبایل یا کارتهای هوشمند خرید بوسیله شعبه بانکی که در آن سابقه حساب وجود دارد.
موسسات مالی به نام WIZZIT که در حال حاضر تنها ارائه دهنده مدل گسترده بانکداری با تلفن همراه در جهان میباشد، نظرخواهی در بین کاربران خود و افرادی که با این فناوری آشنا بودند در رابطه با چهار معیار قیمت، امنیت، سهولت و سرعت انجام داده است و نتایج قابل توجه زیر را به دست آورده است]58[:
-70% معتقدند که این خدمات ارزانتر است و 90% هم معتقدند که این خدمات گران نیست.
-69% معتقدند این خدمات امنتر است.
-68% معتقدند استفاده از این خدمات راحتتر است.
-68% معتقدند این خدمات سریعتر است.
[1] یکی از گروههای فعال در زمینه تجارت سیار و پرداخت سیار
[2] Dual/Slot Chip
[3] Bluetooth
[4] Infrared
[5] Radio Frequency Identification
[6] Near Field Communication